Minggu yang sibuk….
Minggu :
12
Hari :
Rabu
Tarikh :
16 Mei 2012
Masa :
09:00 pm
Kelas
pada minggu ini berjalan seperti biasa… emmm.. kejutan yang saya dapat apabila
mendapat berita bahawa kami akan dipersembahkan kepada pensyarah jabatan kami..
emmm.. nampaknya kami kenalah membuat persediaan sebaiknya.. saya harapkan ia
berjalan dengan baik nanti..
Oh..ya,
saya ingin berkongsi sesuatu pada minggu, ia berkaitan dengan apa yang
dibincangkan bersama P. Afzan tadi iaitu tentang penderaan seorang kanak-kanak
di United Kingdom (terlupa nama) hehehe.. perkara tersebut ialah berkaitan
dengan akta kanak-kanak. Saya rasakan hal ini sangat penting apabila pada masa
kini kerap kali kedengaran tentang penderaan dan pembunuhan kanak-kanak.
Sebagai
guru yang prihatin seharusnya kita tahu tentang hak-hak kanak-kanak dan
keadilan untuk mereka.
Akta Kanak-Kanak 2001
Akta
Kanak-Kanak 2001 (Akta 611) (selepas ini dirujuk sebagai Akta 611) hanya mula
berkuatkuasa pada 1 Ogos 2002, walaupun ia telah diluluskan pada tahun 2001.
Akta 611 telah memansuhkan tiga statut[1] yang lain, iaitu Akta Mahkamah Juvana
1947, Akta Perlindungan Kanak-Kanak 1991 dan Akta Perlindungan Wanita dan Gadis
1973, dan telah menggabungkan undang-undang berkenaan pemeliharaan,
perlindungan dan pemulihan kanak-kanak.
Artikel ini mengkaji beberapa aspek undang-undang keluarga dan
membuat satu perbandingan di antara Akta 611 dan undang-undang yang sedia ada
berkenaan dengan aspek tersebut, dan melihat sama ada Akta 611 telah
mengukuhkan lagi undang-undang berkenaan perlindungan kanak-kanak dan dalam
melindungi kepentingan-kepentingan mereka.
Takrif “Kanak-kanak”
Akta
611 telah mendefinisikan kanak-kanak dalam seksyen 2 sebagai:
a)
seseorang yang di bawah umur 18 tahun; dan
b)
berhubung dengan prosiding jenayah, seseorang yang sudah mencapai umur bagi
tanggungjawab jenayah sebagaimana yang ditetapkan dalam seksyen 82 Kanun
Keseksaan.
Oleh
itu Akta 611 terpakai kepada semua kanak-kanak yang berumur di bawah 18 tahun,
selain daripada dalam sesuatu prosiding jenayah. Ini adalah selaras dengan Akta
Umur Dewasa 1971[2] yang menetapkan
umur
dewasa sebagai 18 tahun. Definisi kanak-kanak berbeza dari satu Akta ke Akta
yang lain. Misalnya:
a)
Seksyen 87 Akta Membaharui Undang-Undang (Perkahwinan dan Perceraian) 1976[3] (selepas ini dirujuk sebagai AMU)
memberi takrifan kanak-kanak sebagai seseorang yang berumur di bawah 18 tahun.
b)
Takrif kanak-kanak di bawah Akta Pengangkatan 19524 ialah seorang yang belum
berkahwin dan di bawah umur 21 tahun.
c) Akta
Penjagaan Kanak-Kanak 1961[5] pula membahagikan tafsiran kanak-kanak
kepada dua, iaitu bagi kanak-kanak Islam, umur dewasa adalah 18 tahun, manakala
bagi kanak-kanak bukan Islam, umur dewasanya adalah 21 tahun.
Walaupun berlainan di antara satu sama lain, statut-statut di atas
telah dengan jelas memberikan takrif kanak-kanak. Akan tetapi, terdapat
beberapa statut yang tidak memberikan takrifan kanak-kanak. Oleh sebab itu,
mahkamah terpaksa memberikan definisinya sendiri apabila mendengar sesuatu kes
yang berkenaan statut tersebut. Misalnya, dalam kes Kulasingam v Rasammah,[6] mahkamah dikehendaki menentukan maksud
“kanak-kanak” kerana Akta yang relevan kepada kes ini, iaitu Akta Perempuan
Bersuami dan Kanak-kanak (Nafkah) 1950[7] (selepas ini dirujuk sebagai “Akta
1950”) senyap. Mahkamah telah memutuskan bahawa oleh kerana Akta 1950 senyap
mengenai takrif “kanak-kanak”, maka Akta Umur Dewasa 1971 terpakai.
Pemeliharaan
Kanak-Kanak
Walaupun Akta 611 tidak memperuntukkan bagi hak-hak penjagaan atau
pemeliharaan secara nyata, ia boleh disirat dari beberapa seksyen dalam
Bahagian V. Seksyen 18 memperuntukkan bagi pengambilan kanak-kanak yang
memerlukan pemeliharaan dan perlindungan ke dalam jagaan sementara oleh
mana-mana Pelindung[8] atau pegawai polis.
Seksyen 19 memperuntukkan bahawa setiap kanak-kanak yang diambil
ke dalam jagaan sementara hendaklah dibawa ke hadapan Mahkamah Bagi Kanak-Kanak
dalam masa 24 jam. Subseksyen (2) memperuntukkan bahawa jika tidak mungkin
seorang kanak-kanak dibawa ke hadapan Mahkamah Bagi Kanak-Kanak dalam masa yang
dinyatakan, maka kanak-kanak itu hendaklah dibawa ke hadapan seorang Majistret
yang boleh mengarahkan supaya kanak-kanak itu diletakkan di satu tempat selamat
atau dalam pemeliharaan seseorang yang layak dan sesuai sehingga masa
kanak-kanak itu dapat dibawa ke hadapan Mahkamah Bagi Kanak-Kanak. Jika
seseorang kanak-kanak itu diletakkan di satu tempat selamat atau dalam
pemeliharaan seorang yang layak dan sesuai, pihak tersebut hendaklah mempunyai
kawalan ke atas, dan bertanggungjawab bagi penyenggaraan kanak-kanak itu sama
seperti ibu atau bapa kanak-kanak itu (seksyen 19(3)(a) ). Selanjutnya,
subseksyen (3) memperuntukkan bahawa kanak-kanak itu hendaklah terus berada
dalam pemeliharaan orang yang disebut dalam perenggan (a) walaupun kanak-kanak
itu dituntut oleh ibu atau bapa atau penjaganya atau mana-mana orang lain.
Soalan yang timbul selepas mengkaji seksyen 19(3) ialah sama ada seksyen
19(3)(a) dan (b) menyebabkan kehilangan hak-hak penjagaan dan pemeliharaan
seorang ibubapa atau penjaga ke atas seorang kanak-kanak yang memerlukan
pemeliharaan dan penjagaan?
Menurut
seksyen 30 (1) apabila seorang kanak-kanak dibawa ke hadapan Mahkamah bagi
Kanak-Kanak di bawah seksyen 19 atau 25, mahkamah boleh:
a)
memerintahkan supaya ibu atau bapa atau penjaganya menyempurnakan bon untuk
menjalankan pemeliharaan dan penjagaan yang sepatutnya selama satu tempoh yang
dinyatakan oleh Mahkamah Bagi Kanak-Kanak itu;
b)
membuat satu perintah meletakkan kanak-kanak itu dalam jagaan seorang yang
layak dan sesuai selama satu tempoh yang dinyatakan oleh Mahkamah Bagi
Kanak-Kanak itu;
c)
tanpa membuat apa-apa perintah lain atau sebagai tambahan kepada perintah yang
dibuat di bawah perenggan (a) atau (b), membuat satu perintah meletakkan
kanak-kanak itu di bawah pengawasan seorang Pelindung atau seorang lain yang
dilantik bagi maksud itu oleh Mahkamah Bagi Kanak-Kanak selama satu tempoh yang
dinyatakan oleh Mahkamah tersebut;
d)
membuat satu perintah meletakkan kanak-kanak itu di satu tempat selamat selama
tempoh tiga tahun dari tarikh perintah itu atau sehingga dia mencapai umur 18
tahun, mengikut mana-mana yang lebih pendek; atau
e)
dalam hal seorang kanak-kanak yang tidak mempunyai ibu atau bapa atau penjaga
atau yang telah terbuang, membuat satu perintah meletakkan kanak-kanak itu
dalam pemeliharaan, jagaan dan kawalan seorang ibu atau bapa peliharaan yang
didapati sesuai oleh Ketua Pengarah selama tempoh 2 tahun atau sehingga
kanak-kanak itu mencapai umur 18 tahun, mengikut mana-mana yang lebih pendek,
dan sementara menantikan itu, meletakkan kanak-kanak itu di suatu tempat
selamat.
Jika
satu perintah dibuat di bawah perenggan (e), Ketua Pengarah hendaklah dengan
serta-merta berusaha untuk meletakkan kanak-kanak itu dalam pemeliharaan,
jagaan dan kawalan seseorang ibu atau bapa peliharaan (seksyen 30(2) ).
Perenggan-perenggan
seksyen 30(1) yang akan dibincangkan di sini adalah (b), (d) dan (e).
Perenggan (b)
Perenggan
(b), seperti yang dinyatakan di atas, memberi kuasa kepada mahkamah untuk
meletakkan kanak-kanak itu di dalam jagaan seorang
yang
layak dan sesuai selama satu tempoh yang dinyatakan oleh Mahkamah. Oleh itu, ia
adalah terpulang kepada mahkamah untuk menetapkan tempoh selama mana
kanak-kanak itu akan berada dalam jagaan “seorang yang layak dan sesuai”.
Soalan yang timbul adalah adakah ibu atau bapa atau penjaga hilang hak jagaan
dan pemeliharaan mereka apabila perintah tersebut dibuat?
Perenggan (d)
Perenggan
(d) memperuntukkan bahawa kanak-kanak itu akan diletakkan di satu tempat
selamat selama tiga tahun dari tarikh perintah itu atau sehingga dia mencapai
umur 18 tahun, mengikut mana-mana yang lebih pendek. Isu yang berbangkit sekali
lagi adalah sama ada ibu atau bapa atau penjaga hilang hak penjagaan dan
pemeliharaan semasa tempoh tiga tahun ini?
Rujukan
boleh dibuat kepada seksyen 10 Akta Penjagaan Kanak-Kanak,[9] yang memberi kuasa kepada mahkamah
atau hakim untuk batalkan hak jagaan yang diberi kepada seorang penjaga, sama
ada beliau ialah ibu atau bapa atau mana-mana orang lain, dan boleh melantik
dari masa ke semasa, seorang lain untuk menjadi penjaga kanak-kanak tersebut.
Oleh itu seksyen ini dengan jelas memperuntukkan bahawa mahkamah boleh
membatalkan hak jagaan seorang penjaga dan melantik seorang lain. Walau
bagaimanapun, Akta ini tidak secara nyata memberikan alasan-alasan bagi
pembatalan hak jagaan. Jika seksyen 10 Akta ini dibandingkan dengan seksyen
30(1)(b) Akta 611, Akta 611 hanya memberi kuasa kepada mahkamah untuk
meletakkan kanak-kanak itu di dalam pemeliharaan seseorang lain, tanpa
menyatakan sama ada ibu atau bapa atau penjaga akan hilang hak penjagaan dan
pemeliharaan mereka. Bagi menjawab soalan di atas, kita mestilah menunggu
sehingga sesuatu kes dibawa ke hadapan mahkamah di mana mahkamah dikehendaki
memberi tafsiran kepada seksyen 30(1) berkenaan hak jagaan dan pemeliharaan.[10]
Perenggan (e)
Seksyen
30(1)(e) memperuntukkan bahawa mahkamah boleh meletakkan seorang kanak-kanak
yang dibuang oleh ibu atau bapa atau penjaganya, dalam pemeliharaan, jagaan dan
kawalan seorang ibu atau bapa peliharaan bagi dua tahun atau sehingga
kanak-kanak itu mencapai umur lapan belas tahun, mengikut mana-mana yang lebih
pendek. Dalam keadaan tersebut, Akta 611 secara nyata memperuntukkan dalam
seksyen 30(4) bahawa ibu atau bapa atau penjaga kanak-kanak itu masih boleh
menuntut kanak-kanak tersebut. Dengan itu, bolehlah disimpulkan bahawa ibu atau
bapa atau penjaga tidak hilang hak jagaan atau pemeliharaan mereka. Jika tiada
apa-apa tuntutan dibuat, mahkamah boleh membuat satu perintah menyerahkan
kanak-kanak itu diangkat oleh ibu atau bapa peliharaan itu atau mana-mana orang
yang berhasrat untuk mengangkat kanak-kanak itu (selepas memenuhi syarat-syarat
di bawah seksyen 30(4)(a) dan (b) dan mengenepikan persetujuan dari ibu atau
bapa atau penjaga bagi pengangkatan tersebut.
Salah
satu seksyen dalam Akta Penjagaan Kanak-Kanak yang sama dengan seksyen 30(1)(e)
Akta 611 ialah seksyen 8A(1) yang memperuntukkan bahawa jika seorang
kanak-kanak telah dibuang oleh ibu atau bapa atau penjaganya atau tidak
mempunyai ibu atau bapa atau penjaga, dan tiada mana-mana orang lain yang
sesuai yang sanggup dan boleh memelihara kanak-kanak itu, mahkamah:
a)
boleh melantik seorang Pelindung untuk menjadi penjaga sementara bagi tubuh
badan dan harta kanak-kanak itu sehingga seorang penjaga boleh dilantik;
b) akan
menentukan kuasa-kuasa dan tugas-tugas Pelindung sebagai seorang penjaga
sementara berkenaan tubuh badan dan harta kanak-kanak itu; dan
c)
boleh meletakkan apa-apa terma dan syarat, dengan mempertimbangkan kebajikan
kanak-kanak, sepertimana yang difikirkan sesuai oleh Mahkamah.
Subseksyen
(2) memperuntukkan bahawa subseksyen (1) akan terpakai sama ada kanak-kanak itu
diletakkan di satu tempat yang selamat atau di bawah perlindungan, jagaan dan
pemeliharaan seorang
ibu
bapa peliharaan, berkenaan dengan mana-mana undang-undang mengenai perlindungan
dan pemeliharaan kanak-kanak.
Oleh
sebab rangkaikata “berkenaan dengan mana-mana undang-undang mengenai
perlindungan dan pemeliharaan kanak-kanak” yang diperuntukkan di atas akan
meliputi Akta 611 kini, maka seksyen 8A Akta Penjagaan Kanak-Kanak akan
terpakai sebagai tambahan kepada seksyen 30 (1)(e) Akta 611.
Seksyen
30(5) Akta 611 memperuntukkan bahawa dalam menentukan perintah yang perlu
dibuat, mahkamah hendaklah memberi pertimbangan utama kepada kepentingan
kanak-kanak itu. Isu yang timbul seterusnya ialah apakah kriteria yang
menentukan “kepentingan kanak-kanak itu”? Jawapan kepada soalan ini mungkin
boleh dilihat dalam seksyen 30(6)(a) yang menyenaraikan perkara-perkara yang
akan dikaji oleh mahkamah dalam menentukan kepentingan kanak-kanak, iaitu latar
belakang keluarga, kelakuan secara am, suasana di rumah, rekod sekolah dan riwayat
perubatan seorang kanak-kanak. Akta Penjagaan Kanak-Kanak mempunyai satu
peruntukan yang seakan-akan sama, iaitu seksyen 11. Seksyen 11 menyatakan
bahawa mahkamah memberi pertimbangan utama kepada kebajikan kanak-kanak.
Seksyen ini dibincangkan secara detail dalam kes Re Satpal Singh, An Infant,[11] di mana bapa kanak-kanak memohon
bagi pemeliharaan. Hakim Buttrose J. menyatakan bahawa mahkamah mestilah
mempertimbangkan kebajikan kanak-kanak itu secara keseluruhan. Ia tidak terhad
kepada soalan sama ada kanak-kanak itu lebih bahagia di satu tempat berbanding
dengan tempat yang lain. “Kebajikan” bermaksud kebajikan fizikal serta
kebajikan moral.
Seksyen
30(5) dan (6) Akta 611 juga boleh dibandingkan dengan seksyen 88(2) AMU[12] yang memperuntukkan bahawa dalam
menentukan isu pemeliharaan seorang kanak-kanak, mahkamah akan mempertimbangkan
kebajikan kanak-kanak sebagai pertimbangan utama. Isu ini dibincangkan dalam
kes Loura Dorris a/p Laurence
v Thuraisingam a/l James.[13] Mahkamah Tinggi menyatakan bahawa
walaupun “kepentingan kanak-kanak” bergantung kepada banyak faktor, beberapa
faktor tersebut termasuk:
a)
umur, gender, kesihatan fizikal dan mental kanak-kanak itu;
b)
kesihatan fizikal dan mental ibubapa;
c) gaya
kehidupan dan faktor-faktor sosial lain ibubapa;
d)
kasih sayang dan ikatan emosi di antara ibubapa dan anak, dengan kebolehan
ibubapa memberi kanak-kanak itu bimbingan;
e) kemampuan
ibubapa untuk membekalkan kanak-kanak itu dengan makanan, perlindungan, pakaian
dan rawatan perubatan;
f) cara
kehidupan kanak-kanak;
g)
kualiti sekolah, yang menjadi faktor penting jika salah seorang ibubapa ingin
berpindah; dan
h)
kemampuan dan kesanggupan ibu atau bapa untuk memupuk komunikasi dan
perhubungan yang baik di antara kanak-kanak itu dan bapa atau ibu yang satu
lagi.